Groeisoep en ander eten

Hier draait de hele dag om eten en drinken. Van s'ochtends vroeg tot s'avonds laat zijn we met eten bezig.

Daar waar de moderne mensch elke dag naar zijn/haar werk gaat om geld te verdienen om dat vervolgens uit te geven bij Albert Heijn of Dirk van den Broek, aan eten en drinken uiteraard, nemen wij een kortere weg:  Wij zorgen voor ons eigen eten en drinken waardoor we de stap van geld en Albert Heijn overslaan, handig toch en het scheelt een boel (werk-) stress en gehaast.  Dachten we...

Nou dan de afgelopen week:  We gingen voor het eerst sinds een week of 6 een eindje fietsen, de lange stroom van gasten bij ons op het land was weer richting Nederland vertrokken dus we konden eindelijk er eens met zijn twee op uit.  De temperatuur was ook geweldig, niet meer zo heet een graad of 25.

Hoewel het vrij stoffig was overal en naar mijn zin wel iets te veel heuvels voor de beentjes was het een geweldige fietstocht.
Helemaal op het laatste stuk toen ik ook wel stuk was zagen we opeens wat fruitbomen midden in de natuur staan, 3 verschillende soorten wilde pruim! We zijn meteen afgestapt en gaan proeven, heerlijk waren ze allemaal.  Dus pakten we alle tasjes en zakjes die we mee hadden genomen en zijn we ze gaan vullen.

Tijdens het plukken bleek er ook nog een wilde peer te staan die juist al zijn rijpe vruchten had laten vallen, wat een feest!

Hier de peertjes in de "middle of nowhere"

Deze mirabellen waren heerlijk maar helaas niet zoveel aanwezig.

Van deze, kroosjes, plukten we meerdere kiloos!
Dus helemaal weer fris en blij van onze "vangst" reden we naar huis om daar vervolgens op de stoep in het zonnetje de oogst te gaan verwerken: Alles wassen, steeltjes eraf, pitjes eruit etc.

Juist toen ik in deze fase was, alles gewassen, messen klaar... stonden daar opeens 2 lieve vrienden uit Amsterdam in de tuin! Ogen op steeltjes natuurlijk voor mij, niet voor Sander, die wist dat ze kwamen maar het moest een verrassing blijven. We hebben 4 supergezellige dagen gehad, echt heel leuk.

Maar op een gegeven moment moest ik weer denken aan de kroosjes en mirabellen die op de stoep stonden alsook aan de kiloos zoete wilde peertjes die de zure cider moesten gaan versterken.. STRESSS

Gelukkig waren onze vrienden bereid te helpen met koken, schillen, persen en inmaken en hadden we na een dag vele potten pruimencompote en een liter of 25 aan gistende appel/perencider staan en afgelopen weekend hebben we ze weer uitgezwaaid, wat een leuke verrassing was dat!

Tijd weer voor de orde van de dag, de caravan opruimen, logeerbeddengoed wassen en drogen en weer tijd voor de moestuin.  Het is niet te geloven wat daar dan weer allemaal uitkomt als je er  een paar dagen niet echt naar omgekeken hebt.

Kiloos tomaten, paprika's, uitjes, 7 koolrapen, 2 kilo ramenas, 2 kilo sperzieboontjes, pompoenen, courgettes etc..  Dus Sander en ik zijn 2 dagen bezig geweest om alles te verwerken.  De tomaten en paprika, courgette en  uien zijn gesneden en gestoofd tot een tomaten groentesaus en geweckt in weckpotten. De sperzieboontjes zijn getopt en geblancheerd en in de vriezer gegaan. De koolraap is geschild in frietjes gesneden, geblancheerd en ook de vriezer in gegaan. De ramanas gewassen van loof ontdaan en in de kelder gelegd. Dan hadden we nog vele kilos peren (een paar kinderbadjes vol)  die gewassen moest, van steel ontdaan en dan in 4 stukken in een gistingsvat voor perenpalinka, en toen we net zuchtend om 8 uur in de avond over ons avondeten konden gaan nadenken riep Buuv Ilona ons. Ze had nog een tas vol met augurken uit haar tuin over voor ons!  Normaal zijn we blij met alles wat ze ons geeft uit haar tuin maar deze keer konden we bijna huilen, we waren NET klaar met ons eten verwerken en nu kwamen er nog een paar kilo augurken bij!   Eerder hadden we al gemerkt dat je die meteen moet verwerken, na 2 dagen kan je ze al weggooien want ze vergaan snel.

We hadden niet meer de moed om  met potten en pannen en azijn en kruiden aan de gang te gaan, we hadden honger ook dus wilden eten. Gelukkig herinnerde Sander onze emmer met zuur. Een 10 liter emmer door een vriendin gevuld met inmaak zoetzuur met daarin groentesnippers. Je laat dit op een koele plek staan, deksel erop, en elke keer als je wat hebt dat in het zuur kan dan gooi je dat er bij. Je laat het weer enige tijd staan, eet er wat van en gooit er weer wat bij.

Het deed mij een beetje denken aan de Middeleeuwse "groeisoep".  In de Middeleeuwen hadden de kastelen een grote keuken met daarin een enorme grote open haard met vaak van die mooie tegeltjes er in. Aan een haak voor de haard hing een grote ketel met daarin een lekkere hap. De haard bleef altijd aan en er werd uit de ketel gegeten. De volgende dag was er nog wat over van de de dag ervoor en werden er ingredienten bijgegooid om weer een flinke nieuwe portie eten te krijgen, dit werd opgegeten en bij het restant werd weer wat gegooid, zo bleef de ketel eigelijk eeuwig warm met telkens een aanvulling op de ingredienten, een groeisoep dus :-)

Dus al met al, we wasten de augurken, sneden ze in stukje en hebben ze even geblancheerd.
Nu staan ze uit te lekken en ik hoop dat ze morgen nog bij de "groeisoep" passen.

Het waren 2 drukke dagen van snijden, hakken en inmaken maar alsnog ben ik blij dat niet in de rij hebben hoeven staan bij de Albert Heijn....of Dirk van den Broek.

De waterput

Onze waterput staat al een paar jaar grote delen van de zomer droog, en juist in de zomer wil je natuurlijk veel water hebben voor zwembadje, tuin en koude douche.

Gisteren kwamen vrienden van ons helpen de put uit te diepen, want hij was in de jaren behoorlijk dichtgeslibd.

Eerst werd de bovenkant van het vergane puthuisje gesloopt en een lange ladder getimmerd, daarna ging deze kleine man naar beneden.

Onderin de put graaft hij de blubber met een afgezaagde schep van de bodem en gooit het in een emmer.
Steen en steenkoud is het beneden dus we moesten hem met regelmaat weer even omhoog halen om hem op te laten warmen.

De emmers prut worden naar boven gehaald, uiterste concentratie is nodig tijdens het hele proces want als er maar iets naar beneden valt kan dat ernstige gevolgen hebben voor de man onderin de put, een klein steentje op zijn hoofd van zo'n hoogte kan een flinke wond opleveren.

De prut gaat in de kruiwagen.

het slijk wordt gestort achter het huis op ons terras-to-be.

Na enig graafwerk begint de put zich weer met water te vullen dus moest tussendoor regelmatig de dompelpomp aan om het water af te voeren. Vanwege het vele slijk en steentjes begaf onze dompelpomp het en nergens konden we er 1 lenen, dus wij, de dames,  zijn als een gek naar het volgende dorp gereden om daar de pomp uit de put van onze vrienden te trekken. Na een uurtje konden we weer verder gelukkig.

Om in de toekomst zulke problemen met de pomp te voorkomen hebben we een stucton met gaten erin geboord op de bodem laten zakken, verzwaard met een gewicht. Hierin zal de dompelpomp komen te hangen.

Het eindresultaat na anderhalve meter slik weghalen tot de onderste rand van het metselwerk. De waterstand is nog zeer laag na alle hittegolven en door gebrek aan regen, maar er is water!

We waren wat angstig om veel dierenlijkjes of erger nog in de put te vinden en we hoopten natuurlijk op een mooie schat, oude munten ofzo, maar nee niemand had de afgelopen honderden jaren de put als wensput of als afvalput gebruikt. Het enige wat we vonden was deze antieke haak, die vroeger diende om een gevallen emmer weer mee omhoog te halen.  Verder nog een kop van een hamer en een ouderwetse fitting voor een lamp. Alle vorige bewoners zijn door de jaren heen dus keurig met de put omgegaan!

afkoeling

Er was ons een weersomslag beloofd afgelopen vrijdag met noodweer en regen, dus we waren goed voorbereid. Het liep op een grote teleurstelling uit:  de lucht werd donker, we zagen wel 3 heuse flitsen in de verte en... dat was het!  Geen druppel regen is er gekomen, dus de tuin blijft de dorre boel die hij was helaas.

Gelukkig is er wel enige afkoeling gekomen want de temperatuur ligt nu rond de 30 graden ipv de 40, dat is net genoeg afkoeling om weer buiten te kunnen werken.
De kuikens van inmiddels een maand oud mogen nu eindelijk naar buiten verhuisd dus we hebben ze onder de vlieren tegen de kippenren aangezet waar ze door de tralies en het gaas kunnen kennismaken met de kippen.  Nou daar wilden de kippen wel even hun hok voor uitstappen!  Met zijn allen kwamen ze kijken wat er nu weer zo piepte bij hun ren.

De kuikenbench met links de nieuwsgierige dames

De kuikens zijn vannacht voor het eerst buiten gebleven, ze kunnen zo aan de nachttemperatuur wennen die rond de 15 a 16 graden ligt en aan de geluiden van de boze buitenwereld.  Deze week komt er een rennetje binnen de kippenren en mogen ze voor het eerst (dor) gras onder hun pootjes voelen.  Zodra ze wat groter zijn en de grote kippen aan ze gewend zijn mogen ze los in de ren en het nachthok met de anderen.

De vlier staat vollop in de bes en omdat we geen tijd hebben alle vlier te verwerken op dit moment zijn we de bessen aan het drogen. Helaas is onze zonnedroger nog niet afgebouwd dus doen we het nu alternatief op een zinken plaat, dat gaat met deze temperaturen en de hele dag zon ook uitstekend.

Je krijgt dan deze grappige kleine rozijntjes die in de wintermaanden ook als geweldige vitamineboost aan de kippen gegeven kan worden. We hebben nu een liter of 10 staan en verzamelen zoveel mogelijk nog deze week, daarna is de vlier op zijn eind.
Van de rozijntjes kan je ook een heerlijke thee zetten die helpt als je grieperig bent en ook heb ik een recept om er wijn van te maken samen met bramen. Die laatsten moeten we nog plukken maar door het drogen van de vlierbesjes hebben we daar alle tijd voor.

De moestuin knapt een beetje op van het water wat we geven al lijken de spekbonen niet terug te komen, heel erg jammer!  Ik had dit ras speciaal uitgekozen omdat ze zo lekker blijven na invriezen maar alle opbrengst hebben we tot nog toe opgegeten en de rest wilden we invriezen, er IS geen rest meer gekomen dus dat wordt een spekboonloze winter deze winter.

Inmiddels hebben we wel al een kilo of 50 aan aardappels binnengehaald, gesorteerd op beschadigingen, (direct eten) krieltjes, en bewaaraardappels. Ze zijn prachtig!

Dan komt er dagelijks nog best wel aardig wat uit de tuin, genoeg om van te eten en om groentesauzen van te maken en te wecken, vandaag staat het maken van vele liters tomaten/courgette/aubergine/paprika prut op het programma. We sparen een weekje groente op en dan wordt het allemaal in 1 keer verwerkt.

De oogst van gisteren,, met links een schattig klein mislukt tomaatje, die heb ik maar opgegeten :-)

Hitte

Het is al weken bloedheet hier. De temperatuur ligt ergens tussen de 33 en 42 graden en voorlopig ziet het er niet naar uit dat dit gaat veranderen. En hoewel ik uit principe de tuin nooit water geef (laat de planten maar lekker zelf water zoeken, daar worden ze sterk van)  waren we gisteren genoodzaakt de tuinslang erbij te pakken om onnodige sterfte te voorkomen.

Het gras is inmiddels geen gras meer, het is nu meer een geel tapijt met zo hier en daar nog een groene pluk, meestal juist onkruid dat nog groen is, geen gras. De klimbonen worden geel aan de plant, alle sla en bladgroente is gaan schieten en staat in bloei, best mooi hoor bloeiende sla en andijvie maar niet de bedoeling. De peultjes sterven af, de pompoen waar we inmiddels al meer dan 20 pompoenen van geoogst hebben hangt slap en vergeelt, de bloemen in bakken zijn dood want 2x per dag een gieter water is te weinig en vaker gaat niet lukken omdat we toch best een boel andere dingen te doen hebben.

Raar genoeg is de enige plant die er echt nog fris uitziet  onze aardappel, en dan niet het veldje dat we aangelegd hebben maar de aardappels die we in jute zakken hebben gepoot. Deze aardappel zou eigenlijk net als de bloemen in bakken regelmatig water moeten omdat hun wortels door de zakken niet in de grond naar water kunnen zoeken.  Tot nog toe heb ik er precies NUL keer aan gedacht ze te wateren en dat blijkt dus ook helemaal niet nodig, ze staan er fris en fruitig bij! Bizar.
Verder worden zelfs onze vlieren geel, normaal een onverwoestbaar onkruid maar deze langdurige droogte en hitte wordt hun ook nu te veel.

Veel fruitbomen in Hongarije zijn de droogte meer dan zat en laten om te overleven hun fruit voortijdig vallen Bij vrienden van ons kan je niet meer veilig in de tuin zitten want het regent premature peertjes. Bij anderen ligt de grond bezaaid met mini-appeltjes en ook onze perzik is begonnen met afwerpen van onrijpe vruchten.

Al met al, sproeien dus!  Nu is dat hier niet zo gemakkelijk, er moeten 3 stukken tuinslang aan elkaar gekoppeld worden en uitgerold naar achter in de tuin en dan de dompelpomp van de waterput aanzetten, en daar ligt dan het probleem dat ook de waterput iniddels vrijwel droog staat. Met horten en stoten komt er een bulk modderige drap omhoog die we dan zo snel mogelijk in de buurt van de bonen en de pepers proberen te krijgen, want zelfs de pepers en de paprikas doen niets anders dan overleven en hebben besloten dat een verschrompeld vruchtje van 4 cm wel genoeg is voor dit jaar. We hopen dat de boel nog een beetje te redden is anders wordt het de rest van het jaar tomaten, aubergines en aardappels eten. (de enigen die geen moeite hebben met het weer)

Door de vele afgevallen appels en peren waar je niet veel mee kan doen besloten we cider te gaan maken.
Eerst verzamelden we alles, legden het op de stoep om iets te rijpen om vervolgens de vruchten te persen.  Helaas was het narijpen op de stoep niet zon geweldig idee, op de dag dat de temperatuur boven de 40 graden kwam zijn alle appels verbrand, daar had ik werkelijk nog nooit van gehoord!

De volgende dag zijn we dus maar als een gek gaan persen. Eerst de appels gehalveerd met de hand, dan in de druivenhakselaar en vervolgens in de fruitpers. Prachtig sap leverde dit op!  Wel een tikkie zuur door de onrijpheid dus ik heb een pak suiker toegevoegd. Nu staat alles heerlijk te gisten en over 2 weken hoop ik al te kunnen bottelen.

De hakselaar, rechts de zonverbrande appeltjes en peertjes

het hakselen

Persen van het sap. Nu in onze kleine pers, de grote moet een beetje opgeknapt en zal de volgende keer ingezet worden.

De kuikens gaan geweldig, ze hebben nu een grotere kooi en zijn supergrappig. Zoals het er nu uitziet zijn het 6 hennen en 2 hanen maar omdat dat best een rare verhouding is, je verwacht toch rond de fifty-fifty kan het zijn dat we ons vergissen. Helaas kunnen ze nog niet naar buiten vanwege de hitte maar zodra het onder de 30 graden is over een paar weken mogen ze in hun eigen mini-ren in de grote kippenren. Zo kunnen ze vast via het gaas aan de andere kippen wennen en toch lekker in de tuin wroeten.

Gisteren waren we 5 jaar geleden getrouwd en om dat te vieren en ook om een afscheidsavondje van onze visite te houden die hier 2 weken was heb ik Pörkölt gemaakt: de hele dag in de brandende zon vlees en uien staan snijden en bakken en daarna heerlijk op een houtvuurtje laten sudderen. Het resultaat was zeer goed!  Hier het recept, dit is voor een man of 10 a 12:

3 kilo mooi vlees, sukadelappen of hamlappen
4 flinke uien
5 tenen knoflook
paprikapoeder
gemalen marjoraan
1 flinke tomaat
6 pörköltbouillionblokjes (in Nederland niet verkrijgbaar, dan meer paprika en gewone boullionblokjes toevoegen)

Uien en knoflook snijden en fruiten in reuzel of boter, het moet echt een beetje bruin en zoet worden.
Uien uit de pan nemen en het vlees aanbraden, ondertussen de uienprut met een staafmixer pureren. (dit is niet nodig voor het recept maar het maakt een mooiere saus dus ik doe het wel)

Als het vlees aangebraden is de uitenprut toevoegen met een flinke eetlepel paprikapoeder, de bouillionblokjes, de tomaat en de majoraan, geen zout want het is door de bouillion zout genoeg.

Een goeie plens water over het vlees gooien zodat het netaan onderstaat en pruttelen maar. Het liefst moet het niet koken maar af en toe een blubje doen.

Regelmatig roeren en even proeven of er nog iets bij moet, gemalen komijn is ook lekker erdoor en grote bonen of bruine bonen zijn een lekkere toevoeging.

Voor varkensvlees reken ik op een uur of 3 sudderen en voor rundvlees een uur of 5, dit kan best korter maar hoe langer hoe lekkerder!

Opdienen met gekookte aardappels of pasta.